Funt Brytyjski

Funt szterling (ang. pound sterling), GBP, symbol: £, nieoficjalna nazwa funt brytyjski, – jednostka monetarna w Wielkiej Brytanii.

1 funt dzieli się na 100 pensów.

Monety: 1p, 2p, 5p, 10p, 20p, 50p, £1, £2;

Banknoty: £1 (tylko w Szkocji), £5, £10, £20, £50.

Historia

We wczesnym Średniowieczu walutą Wysp Brytyjskich były drobne srebrne monety: pensy (ang. penny, pennies). Początkowo funt był miarą wagi, około 0,37 kg. W XII wieku król Henryk przyjął za podstawowa jednostkę rozrachunkową funt srebra wysokiej czystości, w codziennym użytku pozostały jednak pensy, których wartość ustalono na 1/240L. Znak L, używany jako symbol funta, pochodzi od łacińskiego terminu libra (funt). Z czasem inflacja sprowadziła pensa do roli drobnego pieniążka, zaś rolę waluty przejął funt. W celu odróżnieniu jednostki pieniężnej od jednostki wagi dodano słowo szterling. Pierwsze monety jednofuntowe ze złota wybito w 1489 za panowania Henryka VII.

W 1717 roku wartość funta szterlinga została związana, początkowo nieoficjalnie, ze złotem. Tak zwany standard złota obowiązywał w Zjednoczonym Królestwie do 1919 roku, podważyły go dopiero wydatki związane z pierwszą wojną światową (1914-1918). Po wojnie Brytyjczycy usiłowali przywrócić standard złota w 1926 roku, próba ta jednak załamała się w czasie Wielkiego Kryzysu w 1931 roku.

Niegdyś funt dzielił się na 20 szylingów, każdemu szylingowi odpowiadało 12 pensów. Czyli 1L to 240 pensów. Dopiero od 1971 roku Brytyjczycy przeszli na system dziesiętny: 1 funt = 100 pensów. Na przestrzeni dziejów na Wyspach Brytyjskich używano różnych określeń na nominały monet. Jeden funt, czyli 20 szylingów, zwykle nazywany był suwerenem. Nieco więcej warta była jedna gwinea, czyli 21 szylingów. Po reformie "dziesiętnej" w 1971 roku monety pięciofuntowe nazywane były koroną. Od  1848 do 1971 używano też brytyjskich florenów, odpowiadających dwóm szylingom czyli 1/10 funta. Była to więc pierwsza brytyjska moneta w systemie dziesiętnym. W 1992 po tzw. Czarnej środzie (16 września) kiedy to grupa spekulantów z George'em Sorosem na czele przeprowadziła spekulacyjny atak na kurs funta, który Sorosowi przyniósł zysk przeszło miliarda dolarów, wartość funta spadła o 25% w ciągu kilku dni.

Banknoty z Irlandii Północnej i Szkocji

Niektóre lokalne banki Szkocji i Irlandii Północnej emitują własne banknoty funta szterlinga. Nie są one jednak prawnym środkiem płatniczym, a jedynie rodzajem weksla (oficjalnie w krajach tych statusu prawnego środka płatniczego nie posiadają jednak żadne banknoty - nawet te emitowane przez Bank of England). Banknoty północnoirlandzkie i szkockie często nie są honorowane w Walii i Anglii i nie są przyjmowane w wielu kantorach poza Wielką Brytanią.